Kasım 1918 Genel – 13 Kasım’da geldiği İstanbul’dan 16 Mayıs’ta ayrıldı
Mustafa Kemal,13 Kasım 1918’de geldiği İstanbul’dan 16 Mayıs 1919’da ayrıldı; dolu dolu altı ay…
Bu dönemde ittihat Terakki Partisi ve İttihat Terakki’ye tam karşıt olan Hürriyet ve İtilaf Partisi ileri gelenleriyle ilişkiler kurdu.
Anadolu’dan gelen komutanlarla, Trakya’dan gelen örgütlerle görüştü.
Basınla ilişkilerine özel önem verdi.
Minber adını taşıyan bir gazetenin ortağı oldu, geri planda başyazarlığını yaptı.
İngilizlerle, İtalyanlarla görüşmekten geri durmadı.
Padişah Vahdettin’le ilişkisini koparmadı, bu 6 ay içinde padişahla 6 kez konuştu.
Mustafa Kemal, Çanakkale Savaşı’ndaki başarıları nedeniyle general rütbesine sahip olmuşsa da, İstanbul’a geldiğinde henüz 37 yaşındaydı.
Yaşamının sadece 15 ayını bir ölçüde sivil bir görevde, Sofya’da ataşe militer olarak geçirmişti.
Ayrıca veliahtlığı sırasında Almanya’ya resmi bir ziyaret yapan (15 Aralık 1917-4 Ocak 1918) Vahdettin’e 20 gün eşlik etmişti.
İşte bu görevler dışında tüm yaşamı askerlikte geçmiş olan bu genç komutan şimdi İngiliz, Fransız ve İtalyan işgal güçlerinin denetimi altındaki İstanbul’da işi gücü olmayan bir general durumundaydı ve sivil yaşamın içine girmişti.
Mustafa Kemal’in İstanbul’daki ana stratejisi ve kullandığı söylem “Milletimiz en zor günlerini yaşıyor, el birliği ile yurdu kurtaralım, öbür işleri sonra düşünürüz.” biçiminde özetlenebilir.
Aşamaları ise şöyle gruplanabilir:
*Siyasal Girişimler
Bu aşamada, Mustafa Kemal hükümette yer alıp Harbiye bakanı olmak için çalışmalar yapmıştır.
Yasal yollardan siyasal girişimlerde bulunmuştur.
*İhtilalci Darbe Girişimleri
Birinci yolun gerçekleşmesinin olanaksızlığı anlaşılınca, Mustafa Kemal ve arkadaşları ihtilalci metotlara yönelmişlerdir.
Hükümeti darbe yaparak devirmek ve Kuvay-ı Milliyecilerin yer aldığı bir hükümetin oluşmasını sağlamak için ihtilalci yöntemler aramışlardır.
*Anadolu’ya Geçiş Kararı
Her iki metodun olanaksızlığı ortaya çıkınca Anadolu’ya geçme planları yapılmaya başlanmış ve buna bağlı olarak Anadolu’da verilecek bağımsızlık savaşının kadrosunun oluşturulması için çalışmalara girişilmiştir.
Kaynak: Samsun’dan Önceki 6 Ay – Alev Coşkun
