30 Ocak 1919 – Bir süre gizleniniz
İngilizler tarafından düzenlenen 60 kişilik listeden, ilk aşamada 27 kişi tutuklanıp Bekirağa Bölüğü’ne gönderildi.
Tutuklananlar arasında İttihat ve Terakki’nin ileri gelenlerinden gazeteci Hüseyin Cahit (Yalçın), düşünür Ziya Gökalp, eski İçişleri Bakanı İsmail Canbulat, Kara Kemal, Hüseyin Kadri, Dr. Tevfik Rüştü (Aras), Hamallar Kahyası Ferit, Mithat Şükrü gibi önemli kişiler vardı.
Amiral Calthorpe’un, 30 Ocak günü Londra’ya gönderdiği telgraf iletisinde tutuklamaların yapılmasında padişah ve İçişleri bakanının etkili olduğu belirtiliyor, komutan yardımcısı Amiral Webb’in Londra’ya gönderdiği raporda da şöyle deniliyordu:
“Tutuklamalar, bu zamana dek olmuş en sevindirici olaydır.
Hükümet, başladığı bu icraatı sürdürecek olursa, taşradaki edilgen direnişin çoğu çöker, hükümet sözünü geçirebilir.
30 Ocak 1919, ünlü gazeteci Hüseyin Cahit’in (Yalçın) evi gece yansı ablukaya alındı.
Sabahleyin Hüseyin Cahit elinde bir ufak çantayla süngülü askerlerin arasında götürüldü.
Ünlü 31 Mart Hareket Ordusu’nun komutanı Hüseyin Hüsnü Paşa, çok geçkin yaşına karşın tutuklandı.
Öykü yazan Ömer Seyfettin, tutuklanmasına mutlak gözüyle bakılan hocası Ziya Gökalp’e;
“Bir süre gizleniniz.
Biz öğrencilerinize acımıyorsanız, kimsesiz kalacak olan ailenize acıyınız.”
diye ricada bulunduysa da Ziya Gökalp dinlemedi, ertesi gün onu da İstanbul Üniversitesi’nde tam derse gireceği sırada alıp götürdüler.
İngilizler bir adım daha atarak 1 Şubat 1919’da İngiliz esirlerine kötü davrandıklarını ileri sürerek düzenledikleri 23 kişilik yeni bir listeyi hükümete verdiler, bu kişilerin de tutuklanarak teslimini istediler.
Kaynak: Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 ay – Alev Coşkun
