25 Ocak 1919 – Ne yapacağını ne vakit bana söyleyeceksin?
Mustafa Kemal’in bu sıralarda Albay İsmet Bey (İnönü) ile önemli bir görüşme yaptığı biliniyor.
Albay İsmet Bey o sırada Harbiye Bakanlığı müsteşarı idi ve “Barışı Hazırlama Komisyonu”nda görevliydi.
Mustafa Kemal anlatıyor:
“Sırdaşlarımdan birini size haber vereyim:
Bir gün İsmet Bey’i davet ettim. Şişli’deki evimde beni yalnız bulan İsmet Bey, ‘Gene ne var?’ dedi.
Sual sorarken gözlerinin içi yüksek zekası ve itimat veren neşesi ile gülüyordu.
— Şuradan bana bir Türkiye haritası bulup masaya açar mısın, üzerinde konuşacağım.
İsmet Bey haritayı bulup açtı.
— Ne yapacaksınız? diye sordu.
Bu münasebetle söylemeliyim ki benim en iyi anlaştığım dostlarımdan biri İsmet olmuştur.
Onun için bu görüşmenin boşuna olmadığını anlamıştı.
— Mesela, dedim, hiçbir sıfat ve yetki sahibi olmaksızın Anadolu’ya geçmek ve orada milleti uyandırarak kurtulma çarelerini aramak için en müsait mıntıka ve beni o mıntıkaya götürecek en kolay yol hangisi olabilir?
Yüzüme baktı, tekrar neşeli ve ümitli güldü:
— Karar verdin mi? dedi.
— Şimdilik bundan bahsetmeyelim, bana memleketi, milleti ve orduyu anlayıp bilen, vaziyeti yakından gören, tehlikeden şüphesi olmayan bir arkadaş gibi cevap ver!
İsmet Bey masanın kenarındaki sandalyeye ilişti ve derin derin düşünmeye başladı.
O sırada ben salonun içinde dolaşıyordum.
Bana sesleninceye kadar gezindim.
Birdenbire, ayağa kalktı, gülerek:
— Yollar çok, mıntıkalar çok! Ne yapacağını bana ne vakit söyleyeceksin?
— Zamanında!”
İnönü anlatıyor:
“Atatürk nihai kararını şu şekilde tespit etti:
Bir an evvel vazife alarak Anadolu’ya gitmek.
İyice hatırlarım, bir gün, ‘Anadolu’ya nasıl çıkabiliriz, nereden çıkabiliriz, yol nedir?’ beraber bunları konuşuyorduk.
Bir harita başında konuşuyorduk.
Bana soruyordu:
‘Nasıl gideriz?’
Ben kendisine şu cevabı verdim:
‘Canım her taraftan gideriz.
Yol da çoktur, tedbir de çoktur.
Mesele çalışmak için istikameti tayin etmektir.’ ”
Kaynak: Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 ay – Alev Coşkun
