20 Aralık 1918 – Mustafa Kemal Almanlara karşıydı

Mustafa Kemal Paşa Padişah’la bir görüşme daha yaptı.

Alev Coşkun Mustafa Kemal ve padişah Vahdettin arasındaki önceleri olumlu ilişkinin sebeplerini anlatıyor:

Mustafa Kemal’in Çanakkale’de Gelibolu, Anafartalar ve Conkbayırı savaşlarındaki başarıları biliniyordu.

Padişah Vahdettin’in gözünde Mustafa Kemal, dürüst, vatansever ve güçlü bir kurmay subaydı.

Padişahın özellikle iki noktada Mustafa Kemal’e karşı tam bir güveni oluşmuştu.

Birincisi Mustafa Kemal Almanlara karşıydı.

Gerek Almanya seyahatinde, gerekse I. Dünya Savaşı sürerken Alman subaylarına karşı takındığı tavırlar ve yazdığı eleştirel raporlar ilgililer tarafından çok iyi biliniyordu.

İkincisi Mustafa Kemal aynı zamanda İttihat ve Terakki’nin askeri lideri, Enver Paşa’ya karşıydı, bu da çok iyi biliniyordu.

Veliahtlığı sırasında Vahdettin’in Almanya seyahatinde Mustafa Kemal’in de heyette bulunuşu, birbirlerini yakından tanımalarına vesile olmuştu.

Daha sonraları Suriye Cephesi’nde ordusunu düşmandan kurtarması nedeniyle, Padişah Vahdettin Mustafa Kemal’e yukarıda da belirtildiği gibi 22 Eylül 1918’de onursal başyaverlik sanını vermişti.

Bu ilişkiyi ise İlber Ortaylı ‘Cumhuriyetin Doğuşu’ isimli eserinde şöyle anlatıyor:

Mustafa Kemal Paşa’nın ilk anda hükümetle ve bilhassa savaş sonunda “yaver-i has”ı olarak Almanya. gezisine katıldığı padişah olan Vahideddin İle bir yakınlığı olduğu açıktı.

Mustafa Kemal Paşa’nın görüşmelerinde padişahın kendisini harbiye nazırı olarak tayın etmesi ve akabinde bazı politikalara girişmek niyetinde olduğu da görülüyor.

Ne var ki, gerek Sultan Vahideddin gerek de etrafı uzun harbin getirdiği tahribat ile bezgin bir ruh hali içinde, Mustafa Kemal Paşanın teklif ve görüşlerine idrak gösterecek durumda değillerdi.

Diğer yandan, Kemal ve kolordu komutanı Ali Fuat Paşa, doğuda Kazım Karabekir Paşa, İstanbul’da Refet Bele gibi bir heyet Anadolu hareketinin temelini oluşturuyordu.

Hiç şüphesiz, bu dönemde harbiye nazırı olarak da vazife alan Fevzi (Çakmak) Paşa, harbiye nezareti müsteşarlığı yapan Miralay İsmet (İnönü) gibi zevat da Mustafa Kemal Paşayla yakın temastaydı.

Kaynak: Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 ay – Alev Coşkun / Kurtuluş Savaşı Günlüğü – Zeki Sarıhan / Cumhuriyet’in Doğuşu – İlber Ortaylı