9 Aralık 1918 – Padişah ve hükümeti alıp Anadolu’ya çekilirdim
Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra cumhurbaşkanlığı genel sekreterliği görevlerini yapmış olan Yusuf Hikmet Bayur, Atatürk, Hayatı ve Eseri adlı kitabını yazarken, Atatürk’le uzun görüşmeler yapma olanağı bulmuştu.
Bu görüşmelerin birinde, konu Atatürk’ün İzzet Paşa hükümetinde yer almak istemesine geldi.
Bayur:
– İstediğiniz olsaydı ne yapardınız? diye sordu.
Atatürk’ün yanıtı açık ve kesindir.
“Padişah ve hükümeti alıp Anadolu’ya çekilir, mütareke ve barış görüşmelerini oradan idare ederdim” demiştir.
Mustafa Kemal’in gerek 1920 Nisan ayı başlarında Yunus Nadi ile gerekse daha sonra Yusuf Hikmet Bayur’la yaptığı konuşmalardan çıkan sonuç şudur:
*Mustafa Kemal I. Dünya Savaşı galiplerinin sadece İstanbul’u değil tüm yurdu işgal edeceklerini biliyordu ve görüyordu.
*Savaş bakanı olarak işgallere kesin karşı durmak ve boyun eğmeden müzakere yapmak stratejisini izlemek istiyordu.
*Tüm bu önlemler başarılı olamazsa padişahı Anadolu’ya geçirmek ve ulusal savaşı padişahla birlikte başlatmak istiyordu.
Atatürk bu konudaki düşüncesini Şubat 1923 tarihinde de yinelemiştir.
Mustafa Kemal, 2 Şubat 1923 Cuma günü, saat 14.30’da İzmir’de İzmir İktisat Kongresi için hazırlanan salonda halkla bir sohbet toplantısı yaptı.
Söze başlarken kendisini TBMM başkanı ya da başkomutan olarak görmemelerini, sadece “halkı çok seven bir milletvekili ve hem şehri Mustafa Kemal olarak görmelerini ve özgürce her türlü soruyu sormalarını” istedi.
Mustafa Kemal’in bu sözleri üzerine, halktan birçok kişi sorular sordu.
Daha sonra Atatürk bunlara yanıtlar verdi.
Ülkenin kurtuluşu için daha Adana’da iken “Harbiye nazırı” olmak için yaptığı girişimleri anlattı ve şunları söyledi:
“Ben böyle bir unvan için o makamı istemiyordum.
Benim gördüğüm manzarayı gördükten sonra yapılacak şey, derhal bütün kuvvetimizi, bütün servet kaynaklarımızı -ki bunlar İstanbul’da toplanmıştı- bir an önce Anadolu’ya atmak ve derhal hükümeti Anadolu’ya nakletmek, mütareke hükümlerine aykırı yapılan en ufak bir harekete karşı derhal kuvvet kullanmaktı.
Ve ben onu yapmak istiyordum.”
Kaynak: Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay – Alev Coşkun
