2 Kasım 1918 – Venizelos’un Batı Anadolu’daki Yunan Emelleri
Venizelos’un Batı Anadolu’da ki Yunan emelleri hakkında İngiltere Hükümeti Başbakanına Verdiği Muhtıra/
“Sırbistan ile Romanya’nın ulusal birliklerini bitirmek üzere oldukları bu saatte Batı Anadolu’daki Helenlerin geleceğinin de Yunanistan’a katılması durumu, Yunanistan’a büyümeyi sağlayacak tek çözüm şeklidir.
Yunanistan’ın genişlemesi bu tarafa doğru götürülmeyecek olursa, bu genişlemeyi Trakya yönüne çevirmek ve sınırları Karadeniz’e kadar genişletmek gerekecektir.
Fakat bu çözüm şekli, sınırların Batı Anadolu’ya doğru genişlemesinin karşılaşacağı güçlüklerden daha pek büyükleriyle çarpışacaktır.
Anadolu’da Yunanlıların genişlemesine başlıca engel İtalyan itirazıdır.
26 Nisan 1915 Londra Antlaşması ile İtalya’ya İzmir’de bir etkinlik bölgesi tanındı.
Fakat Yunanistan’ın Batı Anadolu’nun batısındaki girişimine İtalyan itirazı engel olamamıştır.
Küçük devletleri olabildiği kadar güçlendirmek Avrupa’nın çıkarlarının gereği idi.
Yunanistan’ın güçlenmesi bu denizlerde uluslar arasındaki dengeyi amaçlamaktan ibarettir.
İtalya’nın çıkarlarını tehlikeye koyamaz.
Müttefikler de çok iyi biliyorlar ki bu büyük savaşta Yunanistan’ın geleceğini onlarınki ile birleştirmek için hiçbir şeyi ihmal etmedim.
Yine biliyorlar ki Yunanistan benimle aynı düşüncede idi.
Şubat 1915’te sabık Kral Konstantin ile olan ilk anlaşmazlığımdan sonra genel seçim yapıldığı bir sırada her ne kadar millete Venizelos’un savaş politikası ile kralın barış politikasını seçmek fırsatı verildi ise de tekrar çoğunluğu kazandım.
Bu koşullar içinde böyle takdire değer bir davranışta bulunacak pek az millet olduğunu söylememe izin verilsin.
Fakat Yunan milletinin davranış biçimi dikkate alınmaksızın da Anadolu’nun batı bölgesinin Yunanistan’a bırakılması müttefiklerin başarmak için harbi yaptıklarını ilan ettikleri ilkeleri gereğindendir.
Neden bu prensiplerin uygulanmasında yalnız Yunanistan için bir ayrım yapılsın?
Memleketimin geçerli haklarının savunulması için Britanya İmparatorluğu’na hâkim olan adalet ilkesinden güçlü bir yardım beklememe izinlerinizi rica ederim.
Saygılarımın kabulü ile.
Venizelos”
GÜNÜN ALINTISI
Kaynak: Kurtuluş Savaşı ile ilgili Yunan Belgeleri – Prof. Dr. İzzet Öztoprak
