6 Kasım 1918 – İngilizlere Şirin Görünmeye Çalışmayı içerecek emirleri uygulamaya yaratılışım elvermediğinden
İstanbul hükumetinin öngöremediği ama Mustafa Kemal’in öngördüğü işgaller birkaç gün içinde başlamıştı.
Bu süre boyunca Mustafa Kemal ve Ahmet İzzet Paşa Mondros Mütarekesi koşulları konusunda peş peşe telgraflaştılar.
Bu telgraflaşma ile iletilen ulusalcı görüşlere karşı İstanbul hükumeti Mustafa Kemal’i yumuşatmaya çalışıyor ama Mustafa Kemal tavır koyuyor duraksamadan yanıtlarını veriyordu.
Telgraflarda önemli bir yer tutan İskenderun tartışmasının detayı şöyledir:
Mustafa Kemal, İngilizlerin petrol nedeniyle Musul’u işgal etmek isteyeceğini ve İskenderun limanına asker çıkaracağını öngörüyor ve bildiriyordu.
Savaş Bakanlığı’nı da yürüten Sadrazam Ahmet İzzet Paşa verdiği yanıtta şunları söylüyordu:
‘Antlaşma hükümlerine göre İngilizlerin İskenderun’u işgale yetkileri yoktur, ancak Halep civarındaki ordularını beslemek için İskenderun’dan yararlanmak istemeleri de haklı bir istektir.
İngiliz temsilcisi sözlü olarak teminat verdiği için bu centilmenliğine karşılık iyi bir davranış olarak İskenderun limanının (kullanımının) izin verilmesine de sakınca görmüyorum.’
6 Kasım 1918 ise Mustafa Kemal’in ‘Geciktiren İdam Edilir’ notuyla aşağıdaki istifa telgrafını gönderiyordu:
‘İngilizlerin Halep bölgesindeki ordularını beslemek için İskenderun’dan yararlanmak istemeleri haklı değildir.
İngilizlerin amacı Halep’teki ordusunu beslemek değildir.
Amaç İskenderun-Kırıkhan-Katma yolunu kontrol altına alarak 7.Ordumuzun geri çekilmesini önlemek ve teslim olmaktan vazgeçemeyecekleri bir duruma sokmaktır.
İngilizlerin centilmenliğini ileriye sürmek ve buna karşılık bu biçimde onlara şirin görünmeye çalışmayı anlamak inceliğinden yoksun olduğumu bilgilerinize sunarım.
İskenderun’a her ne sebep ve bahane ile asker çıkarmak girişiminde bulunacak olan İngilizlere karşı ateşle direnilmesini emrettim.
İngilizlerin aldatıcı önerilerine karşılık şirin görünmeye çalışmayı içerecek emirleri uygulamaya yaratılışım elvermediğinden komutayı hemen teslim etmek üzere yerime atayacağınız kişinin ivedilikle bildirilmesini özellikle istirham ederim.’
GÜNÜN ALINTISI
Kaynak: Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay – Alev Coşkun / Atatürk’ün Bana Anlattıkları Mustafa Kemal’in Ağzından Vahdettin – Falih Rıfkı Atay
