4 Kasım 1918 – Canım gavura kalmaktansa ona kalırız
Falih Rıfkı Atay anlatıyor:
19 Mayıs 1919’dan hayli gerilerdeyiz.
Yurtsever Osmanlı aydınları aranış içindedirler.
Ne yapsak da millî bir uyanış hareketi yaratabilsek, yarın katlanılmaz barış şartları diktası altında kalırsak, hayır diye haykırabilsek!
Toplantı yerlerinden biri de göz hekimi Esat Paşa’nın evi. Dertleşenler arasında Profesör Akçoraoğlu Yusuf ve Ferit (Tek) beyler de var.
Hepsinin birleştiği nokta İstanbul düşman baskısı altındadır
Çıkar yol Anadolu’yu hazırlamaktır.
Fakat kim yapabilir bu işi?
– Rauf Bey’e (Orbay) ne dersiniz?
– Yüzde elli bulmuşsunuz. Bende bir yüzde yüz var, bizi kurtarır ama, sonra biz ondan nasıl kurtulabiliriz, bilmem.
– Canım gâvura kalmaktansa ona kalırız.
– Mustafa Kemal!
İttihatçıların daha Selânik’te iken vurdukları damga üstündedir:
“Haris”dir, hiçbir rütbe ve makamla doymaz.
İnsanca yaşamayı, eğlenmeyi ve içmeyi sevdiği için o devir anlayışına göre “sefih”tir.
Ve durmadan tenkit ettiği ve İttihatçıların tutumunu beğenmediği için “uzlaşılmaz” bir adamdır.
Yıldırım Orduları komutanlığını Adana’da devralan Mustafa Kemal, 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat Paşa ile 4 Kasım 1918’de Adana’da görüştüler.
Görüşmeler sonunda, iki arkadaş çok önemli kimi kararlara vardılar.
Cebesoy anlatıyor:
“Vardığımız ortak kanı şu idi:
İngilizler ve onu izleyen diğer devletler, ateşkes filan dinlemeyecekler, oldubittilerle ülkemizi işgal edecekler.
Vatanımızı her türlü savunma imkanlarından yoksun bıraktıktan sonra da arzularını baskıyla kabul ettireceklerdi.
Zatı şahane (padişah) kendi tahtını düşünecekti.”
Ali Fuat Cebesoy da, Mustafa Kemal’le ortaklaşa verdikleri kararları uygulamaya başladı.
Bakınız Ali Fuat Cebesoy anılarında ne diyor:
“Adana bölgesinde, ilk iş olarak ordunun subay ve erat kadrosu jandarmaya kaydırıldı.
Bunların silah, araç ve gereçleri de tamamlandı.
Bunun önemli nedeni şudur:
Ateşkes antlaşmasına göre jandarma örgütü, bulunduğu bölgede kalabilirdi.
Fakat ordu kısımları görevlerinden alınıp terhis ediliyor ve evlerine, köylerine gönderiliyordu.
Bir işgal emri karşısında Adana bölgesinin önemli yerlerinde direniş yuvaları hazırlandı.”
Kaynak: Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 ay – Alev Coşkun / Çankaya – Falih Rıfkı Atay
