3 Kasım 1918 – Türklerin Dünya Siyaset Tarihindeki Sayfaları Kapanmak Üzeredir
Türkiye’yi Birinci Dünya Savaşına sokan İttihat ve Terakki’nin ileri gelenleri Başbakan Talat Paşa, Başkomutan vekili Enver Paşa, Cemal Paşa ile arkadaşları Alman U 170 denizaltısı ile İstanbul’dan Odesa yönüne hareket ettiler.
İstanbul paşaların kaçışı ile günlerce çalkalanacak.
Hükümet paşaları Alman hükümetinden isteyecek fakat geri verilmelerini sağlayamayacaktır.
The New York Times’da okuyucu mektubu:
‘500 yıldan beri katliam ve yağmadan başka bir şey yapmayan Türklerin dünya siyaset tarihindeki sayfaları kapanmak üzeredir.’
Mondros ateşkes antlaşması “barışa kavuşuldu” biçiminde yorumlanıyordu.
Basın antlaşmaya övgüler yağdırıyor, hükümet adına iyimser sözler söyleniyordu.
Mustafa Kemal bu olumlu havanın aksine, antlaşmayı çok tehlikeli buluyordu.
3 Kasım 1918’de çok ivedi şifreli bir telgrafla Harbiye Bakanlığı’ndan son derece kritik olan “Toros Tünelleri”, “Suriye sınırı”, “Kilikya” ve “askerin terhisi” konularında açıklama yapılmasını istedi.
Telgraftan/
‘Toros tünelleri denilen tüneller en son açılan iki tüneldir.
İşgal edilecek yalnız bunlar mıdır yoksa hattın işletilmesini de kapsıyor mu?
Tünelleri işgal edecek kuvvetlerin miktarı nedir?
Kilikya bölgesinin Adana vilayetinin önemli bir kısmını ihtiva ettiğini malum ise de sınırı meçhuldür.
Bunun da açıklanması icap eder.’
Savaş Bakanlığı’ndan, sorduğu konuların yanıtlarını beklemeden, kendisine bağlı askeri birliklere bir talimat gönderdi ve işgallere karşı çıkılmasını istedi.
İstanbul hükümetinin göremediği, ama Mustafa Kemal’in öngördüğü işgaller birkaç gün içinde başladı.
İngilizler öncelikle İskenderun’a yöneldiler.
Başbakan İzzet Paşa, Yıldırım orduları grup komutanı Mustafa Kemal’in bu sorularına verdiği cevapta; ‘Müttefikler İskenderun’a zorla girmeye kalkarlarsa üzerimize ateş etseler bile karşılık vermeyin.’ dedi.
(Ancak) Mustafa Kemal, kendisine bağlı birliklere gönderdiği emirde “İskenderun işgaline silahla karşı konulmasını” emretti.
GÜNÜN ALINTISI
Kaynak: Kurtuluş Savaşı Günlüğü – Zeki Sarıhan / Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 ay – Alev Coşkun / Atatürk’ün Bana Anlattıkları Mustafa Kemal’in Ağzından Vahdettin – Falih Rıfkı Atay
