23 Kasım 1918 – Türk ahalisi İngiltere’ye teveccüh hisleri beslemektedir
İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthrope hükümete verdiği bir notada Adana’nın boşaltılmasını ve teslimini istedi.
Aynı gün Padişah İngiliz ‘The Daily News’ gazetesi yazarı Ward Price’a yaptığı açıklamada ‘İngiliz milletine karşı beslediğim sevgi ve hayranlığı babam Abdülmecit’ten miras aldım.’ dedi.
Sarayın başmabeyncisi Lütfi Simavi hatıralarında anlatıyor:
Muhabir ertesi günü öğleden sonra huzura kabul edildi.
Tercümanlığı ben yaptım.
Padişah beyanatı aşağıya eklenmiştir:
‘Osmanlı Devleti’nin savaşa katılması adeta bir kaza neticesidir.
Eğer siyasi vaziyet ile coğrafî mevkiimiz ve millî menfaatlerimiz ciddi surette dikkate alınsaydı vuku bulan teşebbüsün asla makul olmadığı açıkça anlaşılır idi.
Maalesef o zamanki hükümetin basiretsizliği bizi bu badireye sürükledi.
Eğer ben saltanat makamında bulunsaydım bu elim olay kesinlikle meydana gelmezdi.
Türkiye’deki İngiliz esirlerine yapıldığı şikâyet edilen kötü muamelelerin seri bir şekilde tahkikini emredeceğim.
Eğer vuku bulan şikâyetler erzak ve zahire noksanından ileri geliyorsa unutmamalı ki bizim askerlerimiz de bu yüzden pek çok sıkıntı çekmişler ve kısmen de açlıktan ölmüşlerdir.
Kırım Muharebesinde İngiltere’nin müttefiki bulunan pederim Sultan Abdülmecid’den İngiliz milletine karşı muhabbet ve samimi hürmet beslemek hissiyatını miras aldım.
Şimdi saltanat makamında bulunduğum cihetle memleketim ile İngiltere devleti arasında eskiden beri yerleşmiş olan dostane münasebetlerin yenilenmesi için bütün kuvvetimle çalışacağım.
Necip milletimizin ekseriyeti tarafından üzücü vakalarda tamamen günahsız bulunan ahalime karşı aynı hisler ile karşılık verileceğine ümitvârım.
Türk ahâlisi İngiltere’ye karşı söylediğim gibi ve belki de daha kuvvetli bir surette teveccüh hislerini beslemektedir.
Milletimin büyük bir kısmının kendisine isnad olunan fenalıklarda hiçbir iştiraki bulunmadığını ve yalnız sınırlı miktarda bazı şahısların bu fenalıklardan mesul olduklarını İngiliz ahâlisine bildirmenizi namuslu bir zât sıfatıyla sizden rica ederim.
Bütün bu sözlerim kalbimden geliyor.’
GÜNÜN ALINTISI
Kaynak: Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay – Alev Coşkun / Sarayda Gördüklerim – Lütfi Simavi
