12 Ocak 1919 – Türklere Çok Sert Bir Ders Vermek Gerek
İngiliz Karadeniz orduları başkomutanı General Milne İstanbul’a yerleşti.
İngiliz hükümetine şu öneriyi yaptı:
‘Kafkaslardan çekilmeyi, hasadı da birlikte götürmek için geciktiriyorlar.
Yetki verin, İstanbul’u işgal edeyim.
Çanakkale istihkamlarını uçurayım.
Türklere çok sert bir ders vermek gerek.’
~
Padişah İngilizlerle daha da yakınlık kurmak, hatta saltanatının korunması karşılığında, İngilizlere imtiyazlar, devlet yönetiminde özel ayrıcalıklar vermek istiyordu.
12 Ocak 1919’günü istifa eden ve aynı gün yeniden kurulan hükümette yer alan Harbiye (Savaş) ve İçişleri bakanı ilginçti.
Harbiye’ye getirilen Ömer Yaver Paşa, İttihat ve Terakki hükümetlerince emekliye ayrılmış, yaşı epeyce ileride, saraya bağlı bir kişiydi.
İçişleri bakanlığına getirilen Ahmet İzzet Bey, “Kambur İzzet” ismiyle anılırdı ve bu kişiden “İngilizlerin hükümetteki adamı” olarak söz ediliyordu.
Amiral Calthorpe, yeni kurulan hükümetle ilgili olarak Londra’ya gönderdiği 19 Ocak 1919 tarihli iletide, İçişleri bakanlığına atanan bu kişi hakkında aşağıdaki nitelemeleri yapıyor.
Belge şöyle:
‘İçişleri bakanlığına Şerif Paşa’nın amcası olan Kürt İzzet Bey geçici olarak atanmıştır.
Bizimle işbirliği yapmağa hazırdır.’
Böyle nitelikteki hükümetler İngiliz ve işgal güçlerinin talimatlarını yerine getirmeyi başlıca görevleri biliyorlardı.
Tutuklamalar da işte bu nitelikteki hükümetlerce yapılıyordu.
İngilizler Ermeni göç ettirme olayına uzaktan yakından karışan eski yöneticilerin tutuklanmasını özellikle istiyorlardı.
Bu nedenle, öncelikle, eski valilerden Sabit Bey’le, Cemal Azmi Bey ve Boğazlıyan eski kaymakamı Kemal Bey 6 ve 7 Ocak 1919’da, birkaç gün sonra da Diyarbakır Valisi İttihatçı Dr. Reşit Bey de tutuklandılar.
Ocak ortalarında Diyarbakır milletvekilleri Fevzi ve Zülfü Beyler de, Ermenileri öldürdükleri ve doğudaki aşiretleri İngilizlere karşı kışkırttıkları savıyla tutuklandılar.
Kaynak: Kurtuluş Savaşı Günlüğü – Zeki Sarıhan / Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay – Alev Coşkun
