11 Nisan 1919 – Acep o bir netice verir miydi?
İsmet İnönü günlüklerinden/
Akşam Kâzım Paşa ile yemek yedim.
Yarın gidiyor.
~
Kazım Karabekir veda ziyareti için 11 Nisan Cuma günü, Mustafa Kemal’i Şişli’deki evinde ziyaret etti.
Karabekir kitaplarında bu veda ziyaretini uzun uzun anlatır ve
“Tekrar Erzurum’daki 15. Kolordu komutanlığına tayin edilmesinden çok memnun kaldığını,
Erzurum ve Kars’ın kurtarılmasında hizmetleri dokunmuş olmasından dolayı halkın sevgisini kazandığını,
Doğu’da milli bir hükümet esasını hazırlamak ve ordunun kuvvetini de koruyarak ağır milli bağımsızlığımızı kurtarmak için mücadeleye girişmenin mümkün olduğunu”
belirtir.
~
Aynı ziyaret ‘Tek Adam’ da anlatılıyor:
Konunun esası, İstanbul’dan uzaklaşmaktır.
Karabekir’e göre her şey Anadolu’da halledilecektir.
İstanbul’da yapılacak bir şey yoktur.
Türklerin İstanbul’dan tamamen sürülecekleri haberi yaygındı.
Hükümet ise büsbütün «dünyadan habersiz»di.
Meselâ Harbiye Nazırı Topçu Ferit Paşa’ya göre ordu artık lüzumsuzdu ve Türkiye’ye biraz jandarma kuvveti yeterdi.
Karabekir şöyle özetler:
‘Hal böyle iken henüz fikirlerde birlik yoktu.
Günün birinde Bolşeviklik ilân ediliverince, Rum ve Ermenilerle arada düşmanlık kalmayacağı zannı da vardı.
İyi bir kabine teşkil olunursa, mümkün olan iyice bir vaziyet tesis edileceği kanaatinde olanlar çoktu.’
Bütün bunlar İstanbul’daki ümitsizlikleri açığa vuruyordu.
Ama bu bocalamalar zarurî idi.
Bunlar, kendini bulmanın ve bir çıkış yolu seçmenin fidyesiydi.
En son ümitsizliği yaşamak lâzımdır ki geride:
‘Acep o bir netice verir miydi?’
Denebilecek başka bir tutamak kalmasın.
Macera adamı olmayan bir hesap adamı için, denemeler, onu aradığına ulaştıran yolun dönemeçleridir.
Mustafa Kemal için de, padişahtan bir şey ummak, Harbiye Nazırı olmaktan bir fayda beklemek, sadrazamlara bir şeyler anlatabileceğini sanmak, «Minber» gazetesinin bir şeyler yapabileceğini beklemek hep böyle denemelerdi.
Hem de olgunlaştırıcı denemeler.
Omuza yüklenilen heybenin gözünden değersiz yükleri atarak yolculukta ferahlamak, kuvvet tazelemek gibi bir şey…
Kaynak: Defterler 1919-1973 – İsmet İnönü / Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 ay – Alev Coşkun / Tek Adam – Şevket Süreyya Aydemir
